Τα τρία πρώτα χρόνια της ζωής των παιδιών παίζουν καθοριστικό ρόλο στην ψυχολογική και τη συναισθηματική τους εξέλιξη.
Ο εγκέφαλος κατά τη γέννηση είναι το πιο ανώριμο όργανο του σώματος. Από 0 μέχρι 3 ετών, η πλαστικότητα του είναι μεγαλύτερη από ποτέ. Τα κύτταρα του εγκεφάλου ανάλογα με την ποιότητα και την ποσότητα των πληροφοριών -των ερεθισμάτων από το περιβάλλον δηλαδή- θα ενισχύσουν τη θέση τους και θα συνδεθούν με άλλα ή θα ατροφήσουν και θα εξαλειφθούν.
Έτσι η έγκαιρη παρέμβαση σε περιπτώσεις αναπτυξιακών προβλημάτων αλλάζει την πρόγνωση τους δηλαδή οδηγεί σε καλύτερη έκβαση ή και σε θεραπεία.
Πολυάριθμες επιστημονικές έρευνες έχουν δείξει ότι η έλλειψη έγκαιρης και αποτελεσματικής αντιμετώπισης των πρώιμων προβλημάτων έχει ως αποτέλεσμα να καταλήξουν σοβαρές διαταραχές της σχολικής, της εφηβικής και της ενήλικης ζωής.
Το 16% των παιδιών σχολικής ηλικίας με αναπτυξιακά και ψυχικά προβλήματα που δεν διαγνώστηκαν και δεν έλαβαν εξειδικευμένη φροντίδα πριν από τα 5 έτη της ηλικίας έχουν κακή πρόγνωση.
Ο ρόλος νηπιαγωγών, βρεφονηπιοκόμων και φροντιστών παιδιών βρεφικής και νηπιακής ηλικίας είναι συχνά καθοριστικής σημασίας. Οι συγκεκριμένοι επαγγελματίες είναι οι άνθρωποι που έχουν την πιο συχνή και πολύωρη επαφή με τα παιδιά αυτής της ηλικίας μετά τους γονείς.
Για αυτό λόγο καθώς επίσης με βάση την εμπειρία και την κατάρτιση τους είναι συνήθως σε θέση να διακρίνουν το παιδί που παρουσιάζει κάποιο θέμα σε οποιονδήποτε τομέα της ανάπτυξης. Επιπλέον οι γονείς πολλές φορές παρά το γεγονός ότι κάτι τους ανησυχεί πέφτουν στην παγίδα της άρνησης καθώς δεν είναι έτοιμοι να δεχθούν ότι το παιδί θα ματαιώσει τις προσδοκίες τους.
Οι παιδαγωγοί λοιπόν καλούνται να επισημάνουν στους γονείς όποιες δυσκολίες διακρίνουν ή να τους παραπέμψουν σε κάποιον ειδικό: παιδίατρο, ψυχολόγο, παιδοψυχίατρο, όχι για να στιγματίσουν αλλά για να βοηθήσουν παιδί και γονείς. Η άμεση συνεργασία ειδικών, παιδαγωγών και γονέων εξασφαλίζει τα μεγαλύτερα δυνατά οφέλη για το κάθε παιδί.
Τσιάντης κα. (2008). Προσχολική παιδοψυχιατρική, Κλινική και θεραπευτικές παρεμβάσεις, Εκδόσεις Καστανιώτη
Robins & Butter. (1990). Straight and devious from childhood to adulthood. Cambrige, Cambrige University Press
Rutter & Smith. (1995). Psychosocial disorders in young people. Time trends and their causes. Chichester, Son Wiley and Sons
Tsiantis etc. (1996). Promotion of children's early psychosocial development through primary health care services. Journal of pediatric and perinatal epidemiology
Mrazet & Haggerty. (1994). Reducing risks for mental disorders. Washington, DC national academy press